خوردگی
بر اساس استاندارد ایزو ۸۰۴۴ خوردگی عبارت است از واکنش فیزیکی – شیمیایی متقابل بین فلز و محیط اطراف آن که معمولا دارای طبیعت الکتروشیمیایی بوده و نتیجه آن تغییر در خلوص فلز می باشد.
خوردگی فلزات
خوردگی در مناطق جنوبی ایران بخصوص در سواحل خلیج فارس بسیار به چشم میخورد و از مناطق بسیار خورنده دنیا می باشد. علاوه بر جنوب ایران مناطق کویری ایران و شمال کشور محیط مستعدی برای این آسیب تجهیزات را فراهم می آورد. صنایع نفتی ، پالایشگاهی ، تاسیسات دریایی و اسکله ها در معرض این خورده شدن شدید قرار دارند. این خوردگی در مناطق جنوبی ایران برای فولاد در حدود ۲۰۰ میکرون می باشد. در حال حاضر شرکت پخش فرآورده های نفتی ،خطوط لوله و مخابرات ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار کیلومتر در سطح و زیر زمین دارد . میزان هزینه خوردگی در کشور ایران ۴-۵٫۳ درصد از تولید ناخالص ملی می باشد. این میزان در حدود ۳۴۷۰۰-۲۷۷۶۰ میلیارد تومان است. کسر بسیار بالایی از این مبلغ مربوط به تاسیسات دریایی ، نفتی و پالایشگاهی می باشد. سرمایه گذاری در کنترل خوردگی نوعی سودآوری است و عدم توجه به مشکلات آن در هر واحد صنعتی و تولیدی هزینه های پنهان بدنبال دارد.
خسارت های ناشی از این آسیب به دو دسته مستیم و غیر مستقیم تقسیم بندی می شوند صنایعی در معرض بیشترین خسارات قرار می گیرند عبارتند از صنایع اکتشاف و استخراج نفت و گاز ، پالایشگاه های صنعتی ، صنایع شمیایی ، پتروشیمی و دارویی ، صنعت حمل و نقل ، بخصوص دریایی و سیستم های لوله کشی صنایع
انواع خوردگی
خوردگی شیمیایی ( CHEMICAL CORROSION )
- خوردگی یکنواخت ( UNIFORM CORROSION )
- خوردگی حفره ای ( PITTING CORROSION )
- خوردگی شکافی ( CREVICE CORROSION )
- خوردگی رشته ای ( FILIFORM CORROSION )
- خوردگی گالوانیکی ( GALVANIC CORROSION )
- خوردگی مرزدانه ( INTERGRANULAR CORROSION )
خوردگی مکانیکی یا سایشی ( MECHANICAL CORROSION )
- سایشی ( EROSSION CORROSION )
- حبابی ( BUBBLE CORROSION )
- خراشیدگی ( FRETTING CORROSION )
- تنشی ( STRESS CORROSION )
- خستگی ( FATIGUE CORROSION )
خوردگی بیوشیمیایی ( BACTERIAL CORROSION )
- میکروبی بی هوازی ( UN-AEROBIC )
- میکروبی هوازی ( AEROBIC )
انواع محیط هایی که باعث خورندگی فلزات میشود
- دریایی
- صنعت
- شهری
- روستایی
عوامل موثر در خوردگی های دریایی:
- میکرو ارگانیسم های دریایی
- گازهای محلول در آب
- آب نمک
- سایش
- شوک های حرارتی
- نور خورشید
- رطوبت و نمک های محلول در آن
آماده سازی سطوح آهنی
سطح مورد نظر برای عملیات سندبلاست باید مراحلی را طی کرده تا برای سایش آماده شود این مراحل به دو دسته تقسیم می شود :
- چربی زدایی
- زنگ زدایی
زنگ زدایی به چند روش مختلف انجام می شود که بستگی به شرایط سطح مورد نظر دارد. این روش ها شامل موارد زیر است
- زنگ زدایی با ابزار ساده دستی
- زنگ زدایی با ابزار ماشینی
- تمیز کردن سطوح با شعله
- زنگ زدایی با مواد ساینده و جریان هوا
- زنگ زدایی با مواد ساینده و جریان آب
- تمیز کاری سطوح با مواد شیمیایی
- تمیزکاری سطوح با آبفشانی تحت فشار
- کروماته کردن
- فسفاته کردن
- تمیزکاری سطوح با یخ خشک
- تمیزکاری سطوح با امواج فراصوت
انواع سطوح آهنی بر اساس درجه زنگ و استاندارد ISO 8501 به چهار دسته تقسیم میشوند:
- درجه A : سطح فلز بطور کامل از پوسته نورد گرم (mill scale) پوشیده شده و زنگ زدگی بسیار ناچیز استیا وجود ندارد و فام آن آبی سیر تا مایل به بنفش است
- درجه B : سطح فلز شروع به زنگ زدگی کرده و پوسته نورد گرم (mill scale) در حال جدا شدن می باشد
- درجه C : پوسته نورد گرم بطور کامل زنگ زده و به سادگی از سطح جدا می شوند و مقدار کمی حفره های کوچک در سطح،با چشم دیده می شوند.
- درجه D : پوسته نورد گرم کاملا از بین رفته و زنگ سطح فولاد را پوشانده و خوردگی های حفره ای بر روی سطح ایجاد شده است و با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است
درجات تمیزی سطح
سطح عاری از هر نوع آلودگی خارجی،رنگ و چربی بوده و خوردگی های اتمسفری و پوسته های نورد گرم به سطح چسبیده و قابل جدا شدن هستند.فام سطح فلز مایل به قهوه ای است.
سطح عاری از هر نوع آلودگی خارجی،رنگ و چربی بوده،خورده شدن اتمسفری از بین رفته اما بخشی از پوسته های نورد گرم هنوز باقی مانده است.(تقریبا حدود ۳۳ درصد از سطح دارای زنگ زدگی است) اما لایه نازک زنگ از سطح جدا نمی شود.فام سطح فلز مقدار جزئی قهوه ای و مایل به خاکستر است.
سطح عاری از هر نوع آلودگی خارجی،رنگ و چربی بوده،خوردگی های اتمسفری و پوسته ها نورد گرم از بین فته و تا حدود ۵ درصد زنگ در عمق بعضی از خوردگی های حفره ای باقی مانده است.فام سطح فلز نزدیک به سفید است
در این مرحله تمام اثرات زنگ و عوارض موجود ناشی از خوردگی از بین رفته و سطح فلز عاری از هر نوع زنگ زدگی،چربی و عارضه است.فام سطح فلز کاملا سفید است.
